Original article | Journal of Migration and Settlement Studies 2024, Vol. 2(1) 1-17
Anadolu’da Erken Dönem Türk İskanında Mülkler
Alaattin Aköz
pp. 1 - 17 | DOI: https://doi.org/10.29329/jomiss.2024.1039.1 | Manu. Number: MANU-2405-21-0002.R2
Published online: June 30, 2024 | Number of Views: 31 | Number of Download: 92
Abstract
11. yüzyıl, Anadolu’da tarih açısından çok büyük değişimlerin meydana geldiği bir zaman dilimini ifade eder. Bizans egemenliğinin Anadolu üzerindeki etkisinin giderek azalması ve birkaç yüzyıl sürecek olan Türk boylarının Anadolu’ya olan büyük göçü, Anadolu’da ciddi toplumsal değişikliklere neden olmuştur. Mihenk noktasını Malazgirt zaferinin oluşturduğu bu dönem aynı zamanda Anadolu’nun “Türkleşmesi ve İslamlaşması” süreci anlamına gelmektedir. Türk tarih yazımında oldukça sık kullanılan bu kavramın nasıl bir tarihsel sürecin ürünü olduğu, bu süreçte ne tür gelişmeler yaşandığı veya erken dönemden itibaren ne tür politikalar izlenerek bu sonucun elde edildiği konusu farklı yönleriyle ele alınması gereken bir husustur. Bu çalışmada; Selçuklu Devleti döneminden başlayarak 16. yüzyıla kadar son derece başarılı bir şekilde uygulanan devlet mülkiyeti, yani mirî toprak sistemi kapsamında bir iskan modeli olarak izlerini rahatlıkla takip edebildiğimiz mülkler konusu kaynakların verileri ölçeğinde ele alınacaktır. Mülk arazilerin mahiyeti ve çeşitleri, mülklerin sahipleri, edinim şekilleri ve tarihî süreç içerisinde yaşanan değişimler, Osmanlı döneminde Karaman Eyaleti olarak tanımlanacak olan Selçuklu başkenti Konya ve onun geniş çevresi ölçeğinde incelenecektir.
Keywords: İskan, Şenlendirme, Üretim, Miri rejim, Mülk
| How to Cite this Article? |
|---|
|
APA 6th edition Harvard Chicago 16th edition |
| References |
|---|
|
I. Arşiv Kaynakları a. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi - Tahrir Defterleri (BOA. TD.): 40 b. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadîme Arşivi - Evkaf Tahrir Defterleri (TKGM.TADB.TTD.EVKAF.): 564. c. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Muallim Cevdet Yazmaları - Tahrir Defteri (MC.): 0.116/1. d. Leiden Üniversitesi Dijital Koleksiyonlar - Kânûn-nâme-i Kadîm-i Vilâyet-i Karaman, Or. 305 II. Telif Eserler ARIKAN, Zeki, “Hamit Sancağındaki Tımar Düzenine Toplu Bakış”, IX, Türk Tarih Kongresi Ankara 21-25 Eylül 1981, II, TTK Yayınları, Ankara 1988, s. 879-885. BARKAN, Ömer Lütfi, “Osmanlı İmparatorluğunda Kuruluş Devrinin Toprak Meseleleri", II. Türk Tarih Kongresi İstanbul 20-25 Eylül 1937, TTK Yayınları, İstanbul 1943, s. 1002-1013 BARKAN, Ömer Lütfi, “Tımar”, İA, C. 12/1, MEB Basımevi, İstanbul 1979, s. 287-333. ERDOĞRU, M. Akif, “Murad Çelebi Defteri: 1483 Yılında Karaman Vilayetinde Vakıflar III”, Tarih İncelemeleri Dergisi, C. 19, S. 1, 2004, s. 119-l54. ERDOĞRU, M. Akif, “Murad Çelebi Defteri: 1483 Yılında Karaman Vilayetinde Vakıflar I”, Tarih İncelemeleri Dergisi, C. 18, S. 1, 2003, s. 119- 160. ERDOĞRU, M. Akif, “Murad Çelebi Defteri: 1483 Yılında Karaman Vilayetinde Vakıflar II”, Tarih İncelemeleri Dergisi, C. 18, S. 2, 2003, s. 99-140. ERDOĞRU, M. Akif, “Murad Çelebi Defteri: 1483 Yılında Karaman Vilayetinde Vakıflar IV”, Tarih İncelemeleri Dergisi, C. 19, S. 2, 2004, s. 141-176. ERDOĞRU, M. Akif, 1466 Tarihli Akşehir Mufassal Defteri (Metin ve İnceleme), TTK Yay., Ankara 2015. GÜMÜŞÇÜ, Osman, “Malazgirt’ten XX. Yüzyıla Anadolu İskân Sürecinin Gelişim Evreleri”, XVIII. Türk Tarih Kongresi Ankara: 1-5 Eylül 2018, Kongreye Sunulan Bildiriler, C. XI, Ankara 2022, s. 257-290. İNALCIK, Halil, “Mehmed II”, İA, C.7, MEB Basımevi, İstanbul 1997, s. 506-535. İNALCIK, Halil, Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), çev. Ruşen Sezer, Yapı Kredi Yay., İstanbul 2003. KAHRAMAN, Seyit Ali, XVI. Yüzyıl Başlarında Karaman Vilâyeti Vakıfları, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Kayseri 2009. KOÇ, Yunus, “İskan”, DİA, C. EK-1, Ankara 2020, s. 649-650. OCAK, Ahmet Yaşar, “Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması”, DİA, C. 3, İstanbul 1991, s. 110-116. ÖZGÜDENLI, Osman Gazi, “İskân”, DİA, Cilt EK-1, Ankara 2020, s. 657-659. TURAN, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, İstanbul 1969. YÖRÜK, Doğan, “Karaman Eyaletinde Tımara Çevrilen Vakıf ve Mülkler (1476-1483)”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 6, 2007, s. 61-74. |
.jpeg)
