Research article | Open Access
Journal of Migration and Settlement Studies 2025, Vol. 3(1) 33-51
Kimmerler ve İskitlerin Anadolu'ya Akınları ve Sonuçları
pp. 33 - 51 | DOI: https://doi.org/10.29329/jomiss.2025.1311.3
Publish Date: June 26, 2025 | Single/Total View: 0/0 | Single/Total Download: 0/0
Abstract
Kimmerler ve İskitler, Karadeniz’in kuzey bozkırlarından Anadolu’ya akınlar düzenlemiş savaşçı topluluklardır. Kökenlerine dair farklı görüşler öne sürülen bu kavimlerin Anadolu’ya akınları ve karşılaştıkları topluluklarla etkileşimleri hakkında tarihi kaynaklarda bazı bilgiler bulunmaktadır. Mitolojik anlatımlar ve rivayetler de içeren Herodotos’un Tarih’i ve özellikle Asur vesikaları bu konuda değerli bilgiler sunmaktadır. Bunun yanında arkeolojik çalışmalardan elde edilen malzemeler ve bu malzemelerin tarihi kaynaklardaki bilgilerle mukayese edilmesi, konu hakkında önemli veriler sağlamaktadır. Bu bilgilere göre Kimmerler, İskitlerin baskısı sonucu MÖ I. bin yılın başlarında farklı güzergâhlar kullanarak dalgalar hâlinde Anadolu’ya akın etmiştir. Kimmerlerden boşalan yerleri İskitler doldurmuş, İskitlerin bir bölümü ise Kimmerler gibi Kafkaslar üzerinden Anadolu’ya geçmişlerdir. Kimmer ve İskit akınları, Anadolu’ya geçiş yolları üzerinde bulunan Medler ve Urartulular başta olmak üzere Frigler ve Lidyalıları önemli ölçüde etkilemiş, Asur’un bölge siyasetine yön vermiştir. Pers kralı Dareios, Anadolu üzerinden İskit seferine çıkmış, Kapadokya’dan İyonya’ya kadar geniş bir alan Dareios’un düzenlediği İskit seferinden etkilenmiştir. Hâlihazırdaki çalışmada Kafkaslar üzerinden Anadolu’ya yapılan Kimmer ve İskit akınları ele alınmış, bu akınların bölge üzerindeki etkileri açıklanmaya çalışılmıştır.
Keywords: Kimmerler, İskitler, Anadolu, Akın, Göç.
APA 7th edition
NOGAY, S., & GOKCEK, L.G. (2025). Kimmerler ve İskitlerin Anadolu'ya Akınları ve Sonuçları. Journal of Migration and Settlement Studies, 3(1), 33-51. https://doi.org/10.29329/jomiss.2025.1311.3
Harvard
NOGAY, S. and GOKCEK, L. (2025). Kimmerler ve İskitlerin Anadolu'ya Akınları ve Sonuçları. Journal of Migration and Settlement Studies, 3(1), pp. 33-51.
Chicago 16th edition
NOGAY, Serif and Lutfi Gurkan GOKCEK (2025). "Kimmerler ve İskitlerin Anadolu'ya Akınları ve Sonuçları". Journal of Migration and Settlement Studies 3 (1):33-51. https://doi.org/10.29329/jomiss.2025.1311.3
ADALI, Selim Ferruh, “Assur’a Dua Metni K.3408 Işığında Urartu, Manna ve Kimmerler”, ASA Dergisi, C. 1, S. 1, 2023, s. 1-38.
ARTAMONOV, Mihail İllarionoviç, Kimmerler ve İskitler, Çev. Muhammet Şen, Selenge Yay., Ankara 2020, s. 47-59.
BAZ, Ferit, “Herodotos’un Anlatımlarına Göre İskitlerin Kimmerleri Takip Meselesi” Cedrus, C. 4, 2016, s. 47-59.
BECKWITH, Christopher I., İskitler, Ed. Ali Kaan Cerit, Çev. Onur Saygılı, Kronik Yay., İstanbul 2024.
COSMO, Nicola Di, Antik Çin ve Düşmanları, ed. M. Murtaza Özeren, çev. Gaye Yavuzcan, 1. Baskı, Kronik Yay. İstanbul 2022.
CZEGLÉDY, Károly, Bozkır Halklarının Göçü, ed. Hayati Develi, çev. Günay Karaağaç, 1. Baskı, Kesit Yay., İstanbul 2009.
DURMUŞ, İlhami, “Anadolu’da Kimmerler ve İskitler”, Belleten, C. 61, S. 231, 1997, s. 273-286.
DURMUŞ, İlhami, “İskitler”, içinde Doğu Avrupa Türk Tarihi, ed. Osman Karatay ve Serkan Acar, 3. Baskı, Kronik Yay., İstanbul 2023, s. 19-59.
DURMUŞ, İlhami, “Kazakistan’da Sakalar”, Asya Araştırmaları Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi C. 3, S. 2, 2019, s. 185-196.
DURMUŞ, İlhami, İskitler, Akçağ Yay., Ankara 2022.
DURMUŞ, İlhami, Sarmatlar, 4. Baskı, Akçağ Yay., Ankara 2017.
GOLDEN, Peter Benjamin, Türk Halkları Tarihine Giriş, çev. Osman Karatay, 10. Baskı, Ötüken Yay., İstanbul 2021.
GÖKÇEK, Lütfi Gürkan, Asurlular, Bilgin Kültür Sanat, Ankara 2020.
GÖKÇEK, Lütfi Gürkan-ABACI, Oğuzhan, Anadolu’nun Eskiçağ Tarihi, 1. Baskı, Değişim Yay., İstanbul 2019.
GROUSSET, René, Stepler İmparatorluğu, ed. Ertuğrul Tokdemir ve Mustafa Dönmez, çev. Halil İnalcık, 3. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yay., C. IV, S. A-1.1, Ankara 2020.
HERODOTOS, Tarih, Çev. Müntekim Ökmen, 23. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul 2024.
KAYA, Mehmet Ali ve YAZGI, Aytun, “Dareios’un İskit Seferi: Nedeni, Tarihi ve Süreci Üzerine Bir Değerlendirme”, Cedrus, C. 9, 2021, s. 131-150.
KAYA, Mehmet Ali, İlkçağ Tarihi ve Uygarlığı, Bilge Kültür Sanat Yay., İstanbul 2023.
KOÇAK, Kürşat, “Bozkır Türk Kültüründe Bronz’un Ortaya Çıkışı ve İşlenip Yayılması”, Türk Dünyası Araştırmaları, Y. 37, C. 111, S. 218, 2015, s. 103-116
KOÇAK, Kürşat, Eski Türklerde Devlet Gelenekleri ve Törenleri, 1. Baskı, Berikan Yay., Ankara 2019.
KSENOPHON, Anabasis, ed. Özge Tataroğlu, çev. Sinem Ceviz, 5. Baskı, Parola Yay., İstanbul 2023.
KURAT, Akdes Nimet, IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, 1. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara 2019.
LUCKENBILL, Daniel David, Ancient Records of Assyria and Babylonia, C. II, Greenwood Press, New York 1927.
MANZ, Beatrice Forbes, Göçebeler, Çev. Musa Şamil Yüksel-Metehan Demirci, Kronik Yay., İstanbul 2024.
MELYUKOVA, A.İ., “İskitler ve Sarmatlar”, içinde Erken İç Asya Tarihi, ed. Denis Sinor, çev. İsenbike Togan, 10. Baskı, İletişim Yay., İstanbul 2023, s.141-166.
MIZRAK, Egemen Çağrı, Bozkır Kavimleri, 1. Baskı, Ötüken Yay., İstanbul 2017.
NOVRUZLU, Aziz, “Kimmer Kültürüne Bir Bakış”, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 18, S. 32, 2017, s. 205-224.
ÖGEL, Bahaeddin, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, 3. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yay., C. I, S. IV/A-1.1, Ankara 20219.
RINAP 4: LEİCHTY, Erle, The Royal Inscriptions of Esarhaddon, King of Assyria 680-669 BC (Royal Inscriptions of the Neo-Assyrian Period 4), Winona Lake 2011.
SAN, Oya, “Bazı Bulgular Işığında Anadolu’da Kimmer ve İskit Varlığı Üzerine Gözlemler, Belleten, C. 64, S. 239, 2000, s. 1-22.
STRABON, Strabon’un Coğrafyası, çev. Ekber Ataman, 1. Baskı, Dorlion Yay., C. I, Ankara 2024.
TELLİOĞLU, İbrahim, “Kimmer ve İskit Göçlerinin Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki Etkileri”, Journal of Turkish Research Institute, C. 11, 2010, s. 237-245.
TOGAN, A. Zeki Velidî, Umumi Türk Tarihine Giriş, ed. Emre Yalçın ve Pınar Güven, 4. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul 2023.
TOPTAŞ, Koray, “Asur Belgelerinde Kimmerler”, Gazi Akademik Bakış, C. 14, S. 27, 2020, s. 31-60.
